تجارت و صنعت در ازمیر ترکیه

سهم صنعت در ارزش افزوده ناخالصی که ازمیر تولید می‌کند 26.9٪ است. صنایع ازمیر 6.5% صنعت ترکیه را به خود اختصاص می‌دهد. 31.1% از کارکنان در بخش صنعت مشغول به کار هستند.

سایت‌های صنعتی کوچک، مناطق صنعتی سازمان یافته، مناطق آزاد و پارک های علم و فناوری در توسعه صنعت ازمیر کمک می‌کنند. توسعه‌ی ازمیر به اولین کنگره اقتصادی ازمیر که بین 17 فوریه و 4 مارس 1923 تشکیل شده است، متکی است. بعد از کنگره، گام های مهمی برای صنعتی شدن برنامه ریزی شده بود. شهرک‌های Aliağa, Bornova, Çiğli, Gaziemir, Kemalpaşa, Menderes, Menemen و Torbalı بخش‌هایی هستند که سرمایه‌گذاری‌های صنعتی متمرکز شده است.

مشروبات الکلی و محصولات تنباکو بخش‌هایی هستند که بیشترین ارزش افزوده را در بخش‌های مربوط به کشاورزی تولید می‌کنند. این صنایع ضریب ایجاد اشتغال بالایی دارند که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به هر بخش از جامعه، از کشاورزی تا حمل‌ونقل کمک می‌کنند.

بخش پتروشیمی، که 25% کل تولید مواد شیمیایی کشور ترکیه را تشکیل می‌دهد، که همانند یک لوکوموتیو مواد اولیه را برای سایر بخش‌ها فراهم می‌کند. هلدینگ پتروشیمی Petkim، یکی از بزرگترین شرکت‌های پتروشیمی در ترکیه در استان ازمیر واقع شده است. ازمیر به عنوان اولین میزبان در سرمایه‌گذاری پالایشگاهی که توسط بخش خصوصی با پروژه Star انجام شده است، می‌باشد که هنوز در حال ادامه ساخت است و در حال حاضر ظرفیت تولید ده میلیون تُن در سال دارد. علاوه بر آن یکی از 4 پالایشگاه نفتی ترکیه به نام توپراش به عنوان هفتمین پالایشگاه نفتی در اروپا و بیست هشتمین در جهان در ازمیر واقع شده است.

بخش خودرو یکی از بخش‌های پیشرو در کشور ترکیه است. بنابراین رشد مداوم این بخش برای اقتصاد، توسعه و اشتغال کشور ضروری است. در بخش خودروسازی شرکت‌هایی در مقیاس بزرگ در ازمیر فعالیت می‌کنند و تجارت خارجی در سطوح بالا انجام می‌شود. تعداد خودرو به ازای هر 1000 نفر 110 می‌باشد. با توجه به این که این نسبت در مقایسه با کشورهای اتحادیه اروپا مانند فرانسه و آلمان کم است ولی این یک واقعیت است که نرخ جمعیت جوان در کشور ترکیه نسبت به کشورهای دیگر بالاتر است. یعنی پتانسیل مصرف بالا در بخش خودرو! شرکت‌های زیادی در مقیاس بزرگ در بخش خودرو در ازمیر فعال هستند و تجارت خارجی بسیار زیادی دارند. اکثر کارگاه‌های صنعتی در مناطق صنعتی و سایت‌های صنعتی کوچک و بزرگ شهر سازماندهی شده‌اند.

از مجموع 311 منطقه صنعتی سازمان یافته در ترکیه 49 منطقه در منطقه اژه قرار دارد. این در حالی است که تعداد 13 تا از این شهرک‌ها در ازمیر هستند. منطقه آزاد تجاری ا‌ژه(ESBAŞ) در Gaziemir و منطقه آزاد ازمیر (İZBAŞ) در Menemen دو تا از مناطق آزاد تجاری مهم شهر هستند. به ویژه İZBAŞ یکی از مناطق صنعتی سازمان یافته است که دارای بزرگترین حجم تجارت و سهم بزرگی در اقتصاد ازمیر از نظر اشتغال را داراست. منطقه آزاد تجاری از سال 1990 مشغول به کار است. علاوه بر این، در حال حاضر، آن را به عنوان یکی از موفق ترین مناطق صنعتی سازمان یافته در اروپا در نظر گرفته‌اند. شهرک صنعتی Menemen در ازمیر در میان بندر تجاری Aliağa و Çandarlı قرار گرفته است که بندر Çandarlı یکی از بزرگترین بنادر کانتینری در جهان می‌باشد.

تعداد مناطق فناوری که همکاری بین صنعت و دانشگاه را با هدف تولید کالاها و خدمات تکنولوژی‌های پیشرفته در استان ازمیر افزایش می‌دهند، روز به روزدرحال افزایش است. به ویژه، منطقه آزاد تجاری دریای اژه در میان بزرگترین مناطق آزاد ترکیه از لحاظ حجم تجارت قرار دارد. تعداد کل پارک های علم و فناوری ازمیر که توسط اتاق بازرگانی ازمیر شناخته شده هستند به 4 رسیده است، منطقه توسعه فناوری Dokuz Eylül، منطقه توسعه فناوری تکنو پارک ملی اژه و منطقه توسعه فناوری ازمیر. در استراتژی توسعه مبتنی بر صادرات، مناطق آزاد که به عنوان یک وسیله مهم برای افزایش صادرات کشور به میزان قابل توجهی به توسعه تجارت خارجی شهر ازمیر کمک می‌کنند.

شهر ازمیر که از قرن هجدهم میلادی همواره یکی از مراکز عمده سرمایه گذاری خارجی، صادرات و حمل و نقل ترکیه بوده است، طی 15 سال گذشته نیز میزان صادرات خود به خارج کشور را 4 برابر افزایش داده است. ازمیر با موقعیت جغرافیایی مناسب و زیرساخت متناسب صادرات و واردات (راه‌های زمینی، دریایی و هوایی) نقش قابل توجهی در اقتصاد ترکیه ایفا می‌کند. ازمیر دارای بزرگترین فرودگاه داخلی ترکیه و چهار بندر بزرگ کانتینری است که موقعیت این شهر را منحصر بفرد کرده است. با توجه به اینکه صنعت توریسم بزرگترین منبع درآمد کشور ترکیه است ولی با این حال ازمیر با بیش از4 میلیون نفر جمعیت سومین شهر پرجمعیت ترکیه و با سرانه درآمد بیش از 14 هزار دلار، 6.5 درصد از کل تولید ناخالاص داخلی ترکیه را به خود اختصاص داده است.
ازمیر دارای 13 شهرک صنعتی سازماندهی شده، 2 منطقه آزاد تجاری، 3 پارک علم و فناوری و 4 بندر بین‌المللی کانتینری است و بیش از 6درصد از میزان تولیدات صنعتی و صادرات کل ترکیه را در دست دارد. بر اساس آمار صادرکنندگان ترکیه، ازمیر در میان شهرهای ترکیه رتبه چهارم صادرات را دارد. هم اکنون میزان صادرات ازمیر به خارج از ترکیه به 9میلیارد و 253میلیون دلار رسیده است. در گزارش گلوبال مترو مونیتور 2014 موسسه آمریکایی بوکینگ انستیتو و جی‌پی مورگان چیس 2017، ازمیر در میان 300 شهر جهان از لحاظ رشد اقتصادی به رتبه دوم صعود کرده است. هم‌اکنون بیش از 2هزار
و 500 شرکت با سرمایه خارجی در ازمیر فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر شرکت Kale-Pratt&Whitney قطعات موتورهای جنگنده‌های نسل پنجم F-35 را تولید می‌کند. علاوه بر این شرکت‌های Lisi Aerospae ،PFW، فوکر و Elmo نیز بسیاری از قطعات هواپیماهای خود را در این شهر تولید می‌کنند.